Khoảng cách năng lực là mối bận tâm của mọi doanh nghiệp trong quá trình xây dựng và phát triển đội ngũ nhân sự. Song, nếu không có cơ sở và công cụ thì rất khó để xác định sự thiếu sót trong năng lực khiến nhân viên không thể đạt được mục tiêu tổ chức mong muốn. Vì vậy, nhiều chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp nên triển khai đánh giá định kỳ để sớm phát hiện khoảng cách năng lực và đưa ra phương án thu hẹp kịp thời.
1. Cảnh báo về “khoảng trống năng lực” cho mọi doanh nghiệp
Năng lực của đội ngũ nhân viên chính là nền tảng cho sự phát triển và thành công của bất kỳ doanh nghiệp nào. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải tất cả nhân viên đều đáp ứng được năng lực cần thiết để hoàn thành công việc. Đây chính là khoảng cách năng lực mà mỗi doanh nghiệp cần hết sức lưu tâm.
1.1. Khoảng cách năng lực là gì?
Khoảng cách năng lực là sự chênh lệch giữa năng lực hiện tại của nhân viên và năng lực cần thiết để hoàn thành công việc một cách hiệu quả. Nó bao gồm cả những kỹ năng cứng (kiến thức và kỹ năng chuyên môn) và kỹ năng mềm (kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện,…).
Sự bất tương xứng giữa yêu cầu công việc và năng lực thực tế của nhân viên chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả làm việc. Vì vậy, việc làm sao để xác định khoảng cách năng lực đang trở thành rào cản lớn cho hoạt động tuyển dụng của các doanh nghiệp. Theo một thống kê tại Hoa Kỳ, có tới 68% nhà tuyển dụng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm ứng viên có đủ kỹ năng cho các vị trí tuyển dụng, và tình trạng này ngày càng gia tăng.
Nguyên nhân dẫn đến khoảng cách năng lực có thể do nhiều yếu như:
- Doanh nghiệp chưa đáp ứng sự thay đổi nhanh chóng của thị trường lao động: Nhu cầu thị trường đang ngày càng biến động đòi hỏi doanh nghiệp cần cập nhật và điều chỉnh yêu cầu công việc, dẫn đến sự thay đổi liên tục về kỹ năng và kiến thức cần thiết cho từng vị trí. Trong khi đó, doanh nghiệp lại không thể cung cấp các chương trình đào tào để nhân viên có thể đáp ứng sự thay đổi trong công việc. Ví dụ, một khảo sát từ MIT Technology Review cho thấy chỉ một nửa số nhà máy ở Mỹ cung cấp đào tạo chính thức cho công nhân về việc sử dụng máy móc mới. Thiếu điều này dẫn đến sự lạc hậu về kỹ năng và kiến thức, góp phần làm tăng khoảng cách năng lực giữa nhân viên và yêu cầu công việc.
- Nhu cầu về kỹ năng công nghệ tăng cao: Thời đại 4.0 và chuyển đổi số mạnh mẽ dẫn tới việc phát triển các kỹ năng số trở nên vô cùng cần thiết, nhưng không phải nhân sự nào cũng đã sẵn sàng cho chuyển đổi số hoặc kịp thay đổi theo tốc độ chuyển đổi số của tổ chức. Đồng thời, sự phát triển của các loại công cụ và máy móc hiện đại, tự động hóa,… tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn cho các kỹ sư cơ khí, điện và phần mềm. Tuy nhiên, cơ hội giáo dục và đào tạo về lĩnh vực này lại không theo kịp tốc độ phát triển của thị trường. Trong khi 67% việc làm mới trong lĩnh vực STEM thuộc ngành máy tính, tỷ lệ bằng cấp khoa học máy tính chỉ chiếm 11% trong tổng số bằng cử nhân STEM.
- Thiếu cơ hội phát triển kỹ năng mềm: Ngoài các kiến thức và kỹ năng chuyên môn cần có, kỹ năng mềm cũng là yếu tố vô trong quan trọng trong việc phát triển năng lực toàn diện cho nhân viên. Song, thực tế, nhiều tổ chức và bản thân người lao động chưa thật sự chú trọng tới bồi dưỡng kỹ năng mềm, hoặc chỉ tập trung vào một vài kỹ năng rất cơ bản.
1.2. Vì sao cần xác định và thu hẹp khoảng cách năng lực?
Theo một nghiên cứu, khoảng cách năng lực có thể khiến các công ty thiệt hại tới một triệu đô la mỗi năm. Khi nhà tuyển dụng không thể tìm thấy ứng viên có đủ năng lực để lấp đầy các vị trí tuyển dụng, những vị trí đó có thể bị bỏ trống trong thời gian dài. Quá nhiều vị trí tuyển dụng trống có thể ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và lợi nhuận của công ty.
Một nghiên cứu khác của SHRM cho thấy rằng nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nhân viên có đủ kỹ năng và năng lực cần thiết cho các vị trí quan trọng. Trong đó, khoảng cách năng lực thường xuất hiện trong các kỹ năng kỹ thuật, quản lý và kỹ năng mềm. Kết quả khảo sát của SHRM có đến 75% các chuyên gia nhân sự cho biết khoảng cách kỹ năng là một vấn đề lớn trong tuyển dụng.
Song song đó, khi đề cập đến việc đào tạo và phát triển nhân viên, câu hỏi quan trọng nhất luôn là làm thế nào để xác định chính xác khoảng cách năng lực, từ đó đưa ra giải pháp phù hợp để thu hẹp khoảng trống này?
2. Đánh giá năng lực giúp phát hiện khoảng cách năng lực như thế nào?
Doanh nghiệp không thể chủ quan xác định nhân viên đang làm tốt và không tốt ở điểm nào, khoảng cách năng lực có xuất hiện hay không, xuất hiện ở mức độ nào. Lúc này, đánh giá năng lực chính là giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp xác định chính xác những “khoảng cách năng lực” này dựa trên cơ sở dữ liệu, công cụ minh bạch và phương pháp luận từ đội ngũ chuyên gia. Từ đó đưa ra các biện pháp phù hợp để thu hẹp khoảng cách và nâng cao hiệu quả công việc của nhân viên.
Doanh nghiệp nên tiến hành theo các bước sau để thực hiện hiệu quả việc đánh giá năng lực:
- Xác định mục tiêu và yêu cầu công việc: Phân tích rõ ràng mục tiêu chung của doanh nghiệp và yêu cầu công việc cụ thể cho từng vị trí, từ đó xác định những kỹ năng và kiến thức cần thiết cho mỗi vị trí để hoàn thành tốt công việc.
- Lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp: Lựa chọn phương pháp đánh giá phù hợp với mục tiêu, đối tượng và điều kiện cụ thể của doanh nghiệp. Một số phương pháp đánh giá phổ biến bao gồm: đánh giá hiệu suất công việc, đánh giá 360 độ, đánh giá năng lực thông qua các bài kiểm tra, khảo sát, phỏng vấn,…
- Thiết kế công cụ đánh giá: Thiết kế các công cụ đánh giá phù hợp với phương pháp đã lựa chọn nhằm đảm bảo tính khách quan, chính xác và dễ sử dụng của các công cụ đánh giá.
- Thực hiện đánh giá năng lực: Tiến hành đánh giá năng lực một cách khách quan và toàn diện, doanh nghiệp nên thu thập thông tin về hiệu quả công việc của nhân viên thông qua nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo tính chính xác và đa chiều.
- Phân tích kết quả đánh giá: Phân tích kết quả đánh giá năng lực để xác định những điểm mạnh, điểm yếu và khoảng trống năng lực của từng nhân viên.
Theo khuyến nghị của các chuyên gia nhân sự, khi phát hiện khoảng cách năng lực, doanh nghiệp cần tìm giải pháp và lập kế hoạch đào tạo phù hợp với nhu cầu và khả năng của nhân viên để giúp thu hẹp khoảng cách năng lực và nâng cao hiệu quả công việc. Bên cạnh các hình thức đào tạo truyền thống như đào tạo nội bộ, doanh nghiệp có thể tham khảo thêm một số giải pháp như:
Là một trong những đơn vị uy tín và giàu kinh nghiệm hàng đầu tại Việt Nam, SKALE Talent (Tiền thân là bộ phận tư vấn và phát triển tổ chức thuộc L&A) có thể giúp doanh nghiệp triển khai đánh giá năng lực và lập kế hoạch đào tạo phù hợp để nâng cao và thu hẹp khoảng trống năng lực cho đội ngũ nhân sự hiệu quả. Nền tảng quản trị năng lực SKALE sử dụng công nghệ để đánh giá và phát triển nhân tài dựa trên dữ liệu, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
Để đảm bảo hiệu quả của chương trình đào tạo và đầu tư vào nguồn nhân lực một cách bài bản, doanh nghiệp cần thực hiện đánh giá năng lực nhân viên sau khi hoàn thành chương trình đào tạo và định kỳ theo thời gian để có thể theo dõi sự phát triển của nhân viên và điều chỉnh chương trình đào tạo cho phù hợp. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn và phát triển nguồn nhân lực, SKALE tự hào là đối tác uy tín của nhiều doanh nghiệp trong việc đánh giá năng lực và quản lý kế hoạch phát triển cá nhân của từng nhân viên.
Kết luận
Xác định và thu hẹp khoảng cách năng lực là một việc làm vô cùng quan trọng đối với cả doanh nghiệp và nhân viên. Doanh nghiệp cần đầu tư vào việc đánh giá năng lực nhân viên định kỳ và xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp để giúp nhân viên phát triển năng lực, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững. Mặt khác, đánh giá năng lực còn giúp doanh nghiệp hạn chế được bài toán “cảm tính” trong quá trình tuyển dung/bổ nhiệm đội ngũ nhân sự.
>> Tìm hiểu thêm thêm các lý do doanh nghiệp cần đánh giá năng lực tại đây
Về SKALE Talent
SKALE Talent là nền tảng công nghệ đánh giá và phát triển đúng nhân tài dựa trên dữ liệu nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp.
SKALE Talent được triển khai bởi SKALE Human Capital – Tiền thân là bộ phận Tư vấn và Phát triển tổ chức (COD) thuộc L&A, được sáp nhập vào SKALE vào tháng 01/2023. SKALE Human Capital là sự kết hợp giữa tri thức quản trị hơn 20 năm của L&A và công nghệ nhân sự tiên tiến của SKALE.
Với phương châm “Đúng nhân tài – Vững tương lai”, SKALE luôn sẵn sàng cung cấp các giải pháp như: Cấu trúc tổ chức, Tư vấn quản trị và phát triển nguồn nhân lực, Đánh giá năng lực, Xây dựng hệ thống lương thưởng, Triển khai ứng dụng công nghệ nhân sự,…
